Một buổi chiều như thường lệ, công việc chuẩn bị cho một chuyến ra khơi của các thuyền viên trên đôi tàu xa bờ của anh Nguyễn Văn Quế ở khối 1 – phường Nghi Thủy – thị xã Cửa Lò là kiểm tra lại các công cụ đánh bắt. Trước đây còn khó khăn, bà con ngư dân chỉ khai thác trong lộng bằng các công cụ thô sơ, hiệu quả thấp, dẫn đến việc dùng các chất nổ để đánh bắt. Hệ quả tất yếu sau đó là sản lượng các loại hải sản giảm sút mạnh, cuộc sống khó khăn lại càng khó khăn hơn. Từ thực tế đó, anh Quế cùng nhiều ngư dân khác ở Nghi Thủy đã mạnh dạn đầu tư phương tiện mới để vươn khơi. Anh Quế cho biết: nếu như trước đây, khai thác trong lộng, nhiều lắm cũng chỉ được 3 – 4 tấn, nhưng nay, với ngư trường lớn, trung bình mỗi chuyến tàu về được 5 – 10 tấn hải sản. Anh Nguyễn Văn Quế – khối 1-phường Nghi Thủy -TX Cửa Lò nói: “Ngày trước dùng mìn khai thác không bằng năng suất bây giờ, mà lại hủy diệt môi trường nhiều hơn dân xa bờ dạ đôi. Ra khơi bây giờ làm ăn năng suất nhiều và hơn nữa là mình bảo vệ được môi trường nhiều hơn. Vì bây giờ, đầu tư vào máy móc, thiết bị hiện đại rồi nên ra khơi làm năng suất nhiều hơn trong lộng, mà môi trường không đảm bảo được lâu dài”.
Khi nghề khơi cho hiệu quả kinh tế cao, thì không còn mấy ai mặn mà với nghề lộng. Phần lớn, ngư dân đã chuyển đổi từ đánh bắt gần bờ sang làm các công việc hậu cần nghề cá, cho thu nhập ổn định hơn. Việc đánh bắt bằng mìn và chất nổ cũng giảm xuống rõ rệt. Người dân Nghi Thủy không còn phải chứng kiến cảnh bạn thuyền của mình bị tai nạn do mìn gây ra. Những người vợ ở nhà cũng yên tâm hơn khi chồng mình mưu sinh trên biển. Chị Phùng Thị Toàn có chồng tham gia trong đội tàu Chiến Thắng – phường Nghi Thủy tâm sự: ”Ngày xưa, dân không có điều kiện, phải dùng các thuyền nhỏ, rồi dùng đến mìn, gây tai nạn. Vợ con ở nhà không yên tâm. Hiện tại bây giờ, dân có điều kiện dùng phương tiện đầy đủ hơn, có các tàu lớn, không dùng đến mìn nữa thì vợ con ở nhà yên tâm hơn”.
Nghi Thủy là phường chiếm phần lớn số lượng tàu thuyền đánh bắt xa bờ của thị xã Cửa Lò. Toàn phường hiện có 17 đôi tàu với 35 chiếc, công suất 420 CV và hơn 300 lao động hoạt động trong nghề đánh bắt hải sản. Để ngư dân từ bỏ thói quen xấu trong đánh bắt hải sản, đòi hỏi sự vào cuộc của chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng. Từ các cuộc tuyên truyền, vận động đến kiên quyết xử lý vi phạm đã dần dần thay đổi ý thức của ngư dân. Ông Nguyễn Minh Huệ – Chủ tịch hội nông dân phường Nghi Thủy -TX Cửa Lò cho biết: “Đối với ngư dân khai thác hải sản trên biển của Nghi Thủy có nhận thức cao hơn hẳn những năm trước đây. Từ chỗ đi nghề lộng, có những lúc dùng chất nổ. Nhưng thời điểm này, người ta đã đi tàu xa bờ, bỏ được việc dùng chất nổ để khai thác hải sản. Đó cũng có lợi trước mắt nhưng cũng có lợi lâu dài”.
Mặc dù việc dùng các công cụ khai thác hải sản hủy diệt môi trường đã được hạn chế nhiều. Song, năm 2011, lực lượng chức năng ở Cửa Lò vẫn phát hiện và xử lý 14 trường hợp dùng kích điện đánh bắt hải sản. Chính vì vậy, để hoạt động khai thác và bảo vệ môi trường biển thực sự có hiểu quả cao, phải xuất phát từ chính ý thức của ngư dân. Phải làm cho ngư dân hiểu bảo vệ hệ sinh thái biển chính là duy trì kinh tế biển bền vững.
