Đền Mai Bảng được xây dựng dưới thời nhà Lê, thuộc Trang Mai phụ – Huyện Châu phúc – Phủ Đức Quang – Tỉnh Nghệ An, nay là khối 4 – Phường nghi Thủy – thị xã Cửa Lò. Đền được xây dựng từ năm 1778, Đền thờ tướng Lê Khôi – Một danh tướng đã có công lớn trong việc giúp Lê Lợi chống lại quân Minh xâm lược nước ta vào thế Kỷ 15, vào thời điểm đó Đền chỉ là một ngôi nhà tranh. Đến thời Nhà Nguyễn đền Mai Bảng được tôn tạo với quy mô lớn, gồm nhà thượng điện, nhà trung điện và nhà hạ điện theo bố cục mặt bằng kiểu chữ tam. Qua nhiều thế kỷ, Đền trở thành nơi phục vụ cho đất nước, vì thế Đền đã bị xuống cấp, các hoạt của lễ hội phải tạm dừng trong thời gian dài. Từ năm 2004 nay, với đạo lý uống nước nhớ nguồn, ngoài góp công, góp sức bà con nhân dân trong vùng đã khuyên góp hơn 1 tỷ đồng để phục hồi tôn tạo lại nhà điện, thượng điện và cổng Tam Quan, đồng thời các hoạt động văn hóa của đền được trở lại như xưa. Đền là nơi gìn giữ văn hóa tâm linh có giá trị, được người dân gửi gắm niềm tin cầu an, cầu lộc… Ông Nguyễn Cảnh Thoại ở Khối 4 – phường Nghi Thủy – Thị Xã Cửa Lò, năm nay dù đã gần 90 tuổi nhưng vẫn tham gia vào các hoạt động chuẩn bị đón bằng công nhận. Ông Thoại nói: “Rất mừng, ông thay mặt làng Mai Bảng ở đây cảm ơn Sở Văn Hóa Tỉnh, cũng như thị xã Cửa Lò và phường đã quan tâm giúp đỡ.., chúng tôi rất phấn khởi và sung sướng”; Còn Bà nguyễn Thị Dũng ở Khối 2 – phường Nghi Thủy – Thị Xã Cửa Lò nói: “Chúng tôi rất tự hào khi được lớn lên từ mảnh đất Cửa lò- Nghi Thủy. Đến nay tôi đã 46 tuổi rồi, hôm nay tôi mới thấy được một cảnh tượng rất vui vẻ được đón nhận bằng văn hóa của Tỉnh; mong rằng sẽ giữ được bằng văn hóa mãi mãi”.
Hội Đền thường được tổ chức mối năm 2 lần, vào ngày 12 tháng 2 âm lịch và ngày 2 tháng 5 âm lịch hàng năm. Cứ vào ngày này, nhân dân làng Mai Bảng lại tổ chức lễ hội văn hóa tâm linh, tướng nhớ công lao to lớn của các vị tiền nhân để giáo dục thế hệ con cháu tinh thần đoàn kết, cầu phúc, cầu tài và cầu cho mưa thuận gió hòa để nhân dân gặp nhiều may mắn khi ra khơi… Ngoài phần lễ, còn có các trò chơi dân gian như thi đấu cờ người, chọi gà… đã thu hút đông đảo người dân địa phương tham dự. Với lịch sử tồn tại hàng trăm năm, ngày 14 – 6 -2011, Đền Mai bảng đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh của UBND Tỉnh Nghệ An trao tặng; Đây là niềm vui, niềm hạnh phúc của người dân địa phương nói riêng và toàn thị xã Cửa Lò nói chung. Sau khi đón nhận bằng công nhận di tích lịch sử văn hóa do UBND trao tặng. Đền Mai Bảng sẽ cùng với các di tích chùa Lô Sơn, Đền Sư Hồi và Chùa Đảo ngư trở thành một quần thể di tích danh thắng và tâm linh không chỉ có giá trị về lịch sử mà còn tạo cho thị xã Cửa Lò có thêm tiềm năng phát triển văn hóa du lịch, phục vụ sự nghiệp phát triển KT- XH ở địa phương. Ông Trần Văn Mười – Trưởng phòng văn hóa và thông tin thị xã Cửa Lò cho biết: “Để phát huy tốt xứng đáng với văn hóa cấp tỉnh săp tới cần tăng cường công tác tuyên truyền trong cán bộ nhân dân, đặc biệt là các thế hệ trẻ phát huy bảo vệ giữ gìn để di tích này mãi mãi thật sự là nơi phục vụ đời sống văn hóa tâm linh trong nhân dân; Giáo dục cho thế hệ trẻ để phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn đẻ thế hệ trẻ noi gương và phấn đấu; Huy động sức mạnh trong nhân dân tu bổ, nâng cấp, tôn tạo đáp ứng được yêu cầu văn hóa của nhân dân”.
Đền Mai Bảng có giá trị rất quan trọng trong văn hóa tâm linh của người dân. Mong rằng các ban ngành, cơ quan chức năng trên địa bàn thị xã Cửa Lò quan tâm, hỗ trợ việc trùng tu, tôn tạo để đền Mai Bảng phát huy giá trị văn hóa tồn trường tồn với thời gian./.
Theo: Đàm Hiền – Tạ Nhật
