Lễ hội cầu ngư của nhân dân Nghi Hải đã có lịch sử hàng trăm năm và mang ý nghĩa là cầu mong thời tiết thuận lợi, ngư dân đánh bắt được nhiều hải sản để có cuộc sống ấm no. Nó còn là sự bày tỏ lòng tri ân của ngư dân với biểu cả như nguồn sữa mẹ nuôi dưỡng họ. Và cũng nhân đó mà nhiều ngư dân nhận thức rõ hơn về mối tương qưan cực kỳ gắn bó với nguồn lợi hải sản, để rồi có cách ứng xử thích hợp, hài hoà với việc khai thác.
Lễ hội được diễn ra vào cuối tháng 3, đầu tháng 4 để thuận lợi cho việc tham gia lễ hội sông nước, khai trương mùa du lịch hàng năm của TX Cửa Lò. Trong ngày lễ, dân làng rước dấu ấn của Ngài: Đế vương sát Hải chàng lại Đại Vương (Thần cai quản biển), Thần cô, Thần Cậu (Thần biển)…ở đền Làng Hiếu ra các thuyền ở cửa lạch để làm lễ Phùng nghinh. Bàn thờ được trang hoàng hết sức rực rỡ, trang nghiêm. Các nhà đều đặt bàn hương án bày đồ lễ cúng. Trên mỗi tàu thuyền đều chăng đèn kết hoa. Làng chọn ra một ban nghi lễ gồm các cụ cao niên, hiền đức, có uy tín với bạn chài. Vị chánh bái dâng đồ tế lễ (không được dùng hải sản) và đọc văn tế nói lên lòng biết ơn của dân làng đối với biển cả và cầu mong mùa đánh bắt bội thu, thuyền bè đi khơi về lộng an toàn.
Về phần hội, tuỳ điều kiện, mỗi địa phương có một hình thức tổ chức riêng, nhưng cũng đều là các trò chơi dân gian vùng biển: thi đấu các môn thể thao, đua thuyền, chèo bơi, Về văn nghệ, ngoài hát hò khoan, còn có một hình thức múa hát đặc trưng của Lễ hội Cầu ngư là múa hát bả trạo (bả: nắm, trạo: chèo đò) diễn tả tinh thần đoàn kết giữa các thành viên trong một con thuyền, vượt qua sóng to gió cả, mang về một mùa bội thu cho ngư dân. Cụ Trần Bạch Mai- chủ tịch hội người cao tuổi phường Nghi Hải cho biết: “Lễ hội cầu ngư đã tiến hành tổ chức được ba lần. Tạo ra một không khí vui tươi phấn khởi đoàn kết và phát huy trí tuệ và tinh thần cần cù lao động, hăng hái trong thi đua lao động sản xuất. Tạo ra sự đồng thuận đoàn kết, không những giúp nhau trong kinh nghiệm đánh bắt hải sản mà còn giúp nhau trong lúc hoạn nạn, gặp tai biến xẩy ra”.
Với ý nghĩa sâu sắc và thiết thực lên quan đến đời sống văn hóa tinh thần, cũng như trong lao động sản xuất như vậy. Nên trong những năm qua Đảng bộ và chính quyền Nghi Hải rất quan và tổ chức với quy mô lớn vừa tạo khí thế thi đua lao động sản xuất, vừa bảo tồn và phát huy được nét văn hóa truyền thống của vùng biển. Đây cũng là mong ước của ngư dân khát vọng bình yên trong cuộc sống. Hiện Nay Nghi Hải đang tập trung đẩy mạnh hoạt động dịch vụ hậu cần nghề cá, chuyển đổi nghề đánh bắt hải sản vươn khơi. phấn đấu trong năm 2011 sản lượng khai thác hải sản đạt 1 ngàn 700 tấn, giá trị sản xuất đạt hơn 33 tỷ đồng. Ông Ngô Bình Sơn-Bí thư Đảng ủy Phường Nghi Hải TX Cửa Lò cho biết: “Lễ hội cầu ngư tổ chức vào xuân để rồi gắn vào đó là chào đón các hoạt động khai trương mùa du lịch Cửa Lò hàng năm. Ngoài ra thì ra quân đánh bắt cá vụ nam. Hiện nay chúng tôi đã xây dựng được làng nghề chế biến nước mắm Hải Giang 1 và xây dựng được một làng có nghề chế biến, bảo quản thực phẩm, thủy hải sản ở Hải Giang 2. Và sắp tới các hoạt động liên quan đến phục vụ cho du lịch thì chúng tôi đẩy mạnh các loại hình ngành nghề, kinh doanh để làm đa dạng hóa các loại hình trên địa bàn của địa phương, đồng thời góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế du lịch, dịch vụ của địa phương như của TX Cửa Lò”.
Lễ hội Cầu ngư bày tỏ khát vọng được bình yên trong cuộc sống của ngư dân, những con người luôn phải đối mặt với nhiều bất trắc khi lênh đênh trên biển cả. Lễ hội Cầu ngư Nghi Hải còn mang thêm một nét đặc biệt đó là Hội đua thuyền truyền thống đã góp phần làm phong phú thêm các loại hình du lịch biển Cửa Lò trên đường phát triển./.
Theo: Thanh Bình
